کروناویروس‌ها (نام علمی: Coronaviruses)، خانواده بزرگی از ویروس‌ها و زیر مجموعۀ کروناویریده هستند که از ویروس سرماخوردگی معمولی تا عامل بیماری‌های شدیدتری همچون سارس، مرس و کووید ۱۹ را شامل می‌شود.[۱][۲] کروناویروس‌ها در سال ۱۹۶۵ کشف شدند[۳] و مطالعه بر روی آنها به‌طور مداوم تا اواسط دهه ۱۹۸۰ ادامه داشت.[۴][۵] این ویروس به طور طبیعی در پستانداران و پرندگان شیوع پیدا می کند. با این حال تاکنون هفت کروناویروس انسانی کشف شده‌است. آخرین نوع آنها، در دسامبر ۲۰۱۹ در شهر ووهان چین با همه‌گیری در انسان شیوع پیدا کرد.[۶]
نام‌شناسی
واژه “کروناویروس” از کلمه زبان لاتین “corona” یا کلمه یونانی “κορώνη” به معنی تاج یا هاله گرفته شده‌است. این واژه به مشخصه ظاهری ویریون‌ها (شکل عفونی ویروس) که در زیر میکروسکوپ الکترونی دیده می‌شود، اشاره دارد که حاشیه‌ای از سطح بزرگ و پیازدار داشته و یادآور تصویری از یک تاج سلطنتی یا تاج خورشیدی است.[۷]
ویروس کرونا را “ویروس تاج‌دار“ نیز می نامند؛ چرا که لایه پروتئینی این ویروس به شکل تاج است. جالب است بدانیم که واژه کرونا (corona) از اسم کرَون (Crown) به معنای تاج گرفته شده است.[۸]
ساختار
کروناویروس‌ها زیر مجموعۀ کروناویریده هستند. ساختار آنها نیز دارای یک ژنوم آران‌ای معمولی است.[۹] افرادی که هم‌زمان دارای بیماری دیگری باشند و کودکان مبتلا به بیماری‌های قلبی، بیشتر در معرض خطر ابتلا به کروناویروس‌ها هستند. معمولاً شدت سرماخوردگی که کروناویروس عامل آن باشد بیشتر است.[۱۰] کرونا ویروس‌ها که پس از راینو ویروس‌ها بزرگترین عامل ابتلا به سرماخوردگی هستند، بیشتر در زمستان و بهار باعث سرماخوردگی می‌شوند.[۱۱] اگرچه کرونا ویروس‌ها بیشتر در حیوانات دیده می‌شوند، اما هفت نوع از آنها دستگاه تنفسی بدن انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. تشخیص اینکه علت بیماری کرونا ویروس باشد یا خیر کمی مشکل است، چرا که برخلاف راینو ویروس‌ها به سختی در آزمایشگاه رشد و نمو می‌کنند.[۱۱]
ساختار این ویروس از دو لایه تشکیل شده است؛ هسته این ویروس را مواد ژنتیکی و لایه بیرونی آن را تاج‌های پروتئینی تشکیل داده‌اند.[۸]
خانواده ویروس کرونا همیشه از گونه حیوانی به گونه دیگری منتقل شده‌است. این ویروس برای انتقال آسان‌تر ممکن است تکامل پیدا کند و موجب بیماری سخت‌تری شود.[۱۲]
انواع کروناویروس انسانی
کروناویروس‌ها (Coronaviruses) خانواده بزرگی از ویروس‌ها هستند که برای اولین بار در سال ۱۹۶۰ کشف شده‌اند. آنها موجب بروز بیماریهایی از خانواده سرما خوردگی در انسان و حیوانات می‌گردند و از ویژگی ظاهری آنها زوائد تاج مانند بر روی سطوح دیواره ویروس‌ها می‌باشد. برخی از کروناویروس‌ها باعث علائم مشابه سرماخوردگی در انسان می‌شوند که عموماً خطر زیادی ندارند. از جمله اینها می‌توان به دو نوع ابتدایی کشف شده به دو نام HCoV-229E و HCoV-229E، نسل جدید کروناویروس به نام HCoV-NL63 در سال ۲۰۰۴، و گونه جدیدتری به نام HCoV-HKU1 در سال ۲۰۰۵ در هنگ کنگ را اشاره کرد. این ویروس ها، یعنی HCoV-229E , -NL63, -OC43 و -HKU1 به صورت مرتب در جمعیت انسانی ایجاد بیماری می‌کند و عفونت سیستم تنفسی را در کودکان و بزرگسالان باعث می‌شود. [۱۳]
انواع مختلفی از این ویروس وجود دارد که گاهی به دستگاه تنفسی حمله می‌کنند و گاهی علائم خود را در روده و معده افراد نمایان می‌کنند. علائم ویروس کرونا در ریه، معمولا در سرماخوردگی‌های معمول و نوعی سرماخوردگی ترشح آور به نام پِنومونیا ظاهر می‌شود که معمولا در بیشتر افراد با سرماخوردگی ملایمی همراه است. گرچه، انواعی از این ویروس هستند که با علائمی شدیدتر همراه می شوند؛ دو نمونه از ویروس کرونا که با شدت بیش‌تری، قربانی‌های بسیاری را گرفتند، در سال ۲۰۰۳ میلادی در چین کشف شد که با نام سارس (SARS) و در سال ۲۰۱۲ در کشور عربستان صعودی، به نام مِرس (MERS) ظاهر شدند. و در نهایت، در سال ۲۰۱۹ میلادی، گونه بدیعی از این خانواده، به نام ویروس کرونا (Corona) در چین پدیدار شد. کرونا، در قدم اول، از طریق سرماخوردگی پِنیمونیا و غذاهای دریایی و حیوانات زنده در ووهان (Wuhan) چین پدیدار شد. نشانه های اول شیوع ویروس کرونا از افراد بیمار به اعضای خانواده و به کارکنان بیمارستان‌ها پدیدار شد و به همین منوال و با سرعت بالایی به شهرهای دیگر در چین و دیگر کشورها راه پیدا کرد.[۸]
سارس
این ویروس که تصور می‌شود از خفاش ناشی شده باشد در سال ۲۰۰۲ اپیدمی جهانی سارس را موجب شد که حدود ۸۰۰ نفر را به کام مرگ کشاند. سارس با نام علمی SARS-CoV موجب سندرم حاد و شدید تنفسی در میان مبتلایان شد.[۱۴]
مرس
گونه ای جدیدتر از این ویروس در سپتامبر ۲۰۱۲ در مردی ۶۰ ساله در عربستان سعودی کشف شد که به مرگ بیمار انجامید. این مرد چند روز قبل از آن به دبی سفر کرده بود و دومین مورد در مردی ۴۹ ساله در قطر که او نیز در گذشت. کشف بیماری اولین بار در آزمایشگاه Health protection agency’s در Colindale لندن به تأیید رسید. شیوع این کروناویروس به نام سندرم نارسایی تنفسی خاورمیانه (Middle East respiratory syndrome coronavirus) شناخته شده‌است که به اختصار MERS-CoV خوانده می‌شود.[۱۵][۱۶] این ویروس موجب مرگ ۸۵۸ نفر در خاورمیانه شد.[۱۲]
کرونای جدید ۲۰۱۹-nCoV
در نهایت، در دسامبر ۲۰۱۹ نیز، در شهر ووهان چین جدیدترین گونه از کروناویروس به نام ۲۰۱۹-nCoV با همه‌گیری در انسان شیوع پیدا کرد.[۱۲] که تا ۳۰ بهمن جان بیش از ۲٬۰۰۰ نفر را گرفته‌است. تا این تاریخ ابتلای بیش از ۷۳٬۳۳۲ نفر به این ویروس در ۳۰ کشور تأیید شده که از جمله در تایلند، کره جنوبی، ژاپن، تایوان، استرالیا، سنگاپور، نپال، ویتنام، اندونزی، آلمان، روسیه، فیجی، فرانسه، ایران و آمریکا می‌باشد.[۱۷][۱۸][۱۹] با عبور تعداد قربانیان ویروس کرونا از مرز ۱۰۰۰ نفر سازمان جهانی بهداشت برای بیماری ناشی آن نام رسمی انتخاب کرده‌است – کووید ۱۹ (۱۹-COVID) که اشاره‌ای دارد به «کرونا»، «ویروس»، «بیماری» و سال ۲۰۱۹.[۲۰]این نوع کرونا ویروس قبل از این همه‌گیری در انسان دیده نشده بود.[۲۱] برآوردهای نخستین نشان می دهد که درصد مرگ و میر این ویروس بین ۲ تا ۳ درصد مبتلا شدگان است.[۲۲]
علایم بیماری شامل تب و گاهی مشکلات تنفسی مانند تنگی نفس، تندنفسی و گلودرد و آبریزش بینی است. اولین مبتلایان این بیماری در ووهان در بازار خوراک دریایی کار می‌کردند یا در آنجا حضور داشتند؛ ولی با توجه به گسترش بیماری در افرادی که با حیوانات در تماس نبودند سازمان بهداشت جهانی انتقال انسان به انسان را نیز مد نظر قرار داده‌است.[۲۱][۲۳]
منشأ ویروس
مثلاً منشأ ویروس‌های کرونا که در گذشته همه‌گیر شده بود، در حیوانات بود. ویروس سارس اول در خفاش شروع شد و بعد به گربه‌های ولگرد منتقل شد و بعد هم به انسان رسید. از سال ۲۰۱۴ تا کنون که ویروس مرس در خاورمیانه موجب مرگ ۸۵۸ نفر از ۲۴۹۴ بیمار مبتلا شد، از شتر به انسان رسیده بود. آخرین نوع آن، طبق تحقیقات پژوهشگران، مورچه‌خوار است. البته ممکن است جانوران دیگری هم در شیوع نقشی داشته باشند.[۱۲][۴۶][۴۷]
علائم اصلی بیماری کرونا
با توجه به نوع کروناویروس، علائم می‌تواند از نشانه‌های سرماخوردگی عادی تا تب، سرفه، تنگی نفس و مشکلات حاد تنفسی باشد. همچنین بیمار ممکن است سرفه‌های چند روزه ظاهراً بدون دلیل نیز داشته باشد. کروناویروس مرس، برخلاف سارس، نه تنها دستگاه تنفس بلکه ارگان‌های حیاتی دیگر بدن مثل کلیه و کبد را نیز درگیر می‌کند. در موارد حاد مشکلات گوارشی نظیر اسهال، نارسایی حاد تنفسی، اختلالات انعقادی خون و نارسایی کلیه نیز گزارش شده‌است که این مورد می‌تواند بیمار را به همودیالیز نیازمند کند.[۴۸]
نحوه انتقال بیماری کرونا
بسته به نوع کروناویروس، روش‌های انتقال آن متفاوت است. در برخی از موارد روش‌های انتقال بیماری از انسان به انسان شبیه بیماری آنفلوآنزا از طریق سرفه و عطسه است. با این حال احتمال انتقال بیماری در فضای باز بسیار محدود بوده و موارد انتقال انسان به انسان در مواردی رخ داده‌است که افراد به مدت طولانی در فضای بسته در کنار فرد بیمار بوده‌اند مانند افرادی که در بیمارستان‌ها با بیماران در ارتباط هستند. هنوز مشخص نیست که این بیماری نخستین بار از طریق جانوران به انسان منتقل شده‌است یا از طریق سطوح آلوده به ویروس.[۴۹]
درمان
اگرچه تلاش های بسیاری با تولید واکسن این ویروس انجام شده است، اما هنوز واکسن یا داروی مخصوصِ ضدِ ویروسی برای ریشه کن کردن ; درمان قطعی، جلوگیری و یا مقابله با عفونتهای ناشی از کروناویروس به طور عام وجود ندارد.[۵۰]
منابع:
- «شناسایی ویروسی ‘مشابه ویروس سارس’ در بریتانیا». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۲.
- ↑ «مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی – ویروس کرونا». vrc.sbmu.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۲۳.
- ↑ TYRRELL, DA (1965-06-05). “CULTIVATION OF A NOVEL TYPE OF COMMON-COLD VIRUS IN ORGAN CULTURES”. British medical journal. ۱ (۵۴۴۸): ۱۴۶۷–۷۰. PMID ۱۴۲۸۸۰۸۴.
- ↑ Visy, JM (1991-08-04). “Homocystinuria due to 5,10-methylenetetrahydrofolate reductase deficiency revealed by stroke in adult siblings”. Neurology. ۴۱ (۸): ۱۳۱۳–۵. PMID ۱۸۶۶۰۲۷.
- ↑ editor, Yawei Zhang, general (2008). Encyclopedia of global health. Los Angeles: Sage Publications. pp. ۴۳۳–۴۳۵. ISBN ۹۷۸۱۴۱۲۹۴۱۸۶۰.
- ↑ “Coronavirus”. Wikipedia. ۲۰۲۰-۰۲-۲۱.
- ↑ www.asriran.com https://www.asriran.com/fa/news/710716/چین-افزایش-قربانیان-کرونا-به-۵۶-نفر-هشدار-وضعیت-وخیم. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۲۶.
- ↑ Jump up to:۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ «ویروس کرونا چیست؟».
- ↑ editor, Yawei Zhang, general (2008). Encyclopedia of global health. Los Angeles: Sage Publications. pp. ۴۳۳–۴۳۵. ISBN ۹۷۸-۱-۴۱۲۹-۴۱۸۶-۰.
- ↑ Cabeça, TK (2013-03-05). “Epidemiological and clinical features of human coronavirus infections among different subsets of patients”. Influenza and other respiratory viruses. PMID ۲۳۴۶۲۱۰۶.
- ↑ Jump up to:۱۱٫۰ ۱۱٫۱ “Common Cold”. University of South Florida Student Health Services. Retrieved ۱۸ April ۲۰۱۳.
- ↑ Jump up to:۱۲٫۰ ۱۲٫۱ ۱۲٫۲ ۱۲٫۳ «نسل تازه ویروس کرونا چیست و چقدر خطرناک است؟». BBC News فارسی. ۲۰۲۰-۰۱-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۰۲.
- ↑ Corman VM, Muth D, Niemeyer D, Drosten C (2018). “Hosts and Sources of Endemic Human Coronaviruses”. Advances in Virus Research. ۱۰۰: ۱۶۳–۱۸۸. doi:۱۰.۱۰۱۶/bs.aivir.2018.01.001. ISBN ۹۷۸-۰-۱۲-۸۱۵۲۰۱-۰. PMID ۲۹۵۵۱۱۳۵.
- ↑ Smith, Richard D (2006). “Responding to global infectious disease outbreaks: Lessons from SARS on the role of risk perception, communication and management”. Social Science & Medicine. ۶۳ (۱۲): ۳۱۱۳–۲۳. doi:۱۰.۱۰۱۶/j.socscimed.2006.08.004. PMID ۱۶۹۷۸۷۵۱.
- ↑ کرونا کابوس خاورمیانه خبرگزاری انتخاب
- ↑ “Coronavirus”. www.who.int. Retrieved ۲۰۲۰-۰۱-۲۳.
- ↑ «نسل تازه ویروس کرونا چیست و چقدر خطرناک است؟». BBC News فارسی. ۲۰۲۰-۰۱-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۲۳.
- ↑ «آنچه در مورد ویروس جدید کرونا باید بدانید». DW.COM. ۲۰۲۰-۰۱-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۲۳.
- ↑ «آیا ویروس کرونا وارد کشور شده‌است؟». www.yjc.ir. ۱۳۹۸-۱۱-۰۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۲۳.
- ↑ «بیماری ناشی از ویروس کرونا نام رسمی گرفت؛ کووید -۱۹». BBC News فارسی. ۲۰۲۰-۰۲-۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۱۲.
- ↑ Jump up to:۲۱٫۰ ۲۱٫۱ Health, Australian Government Department of (2020-01-21). “Novel coronavirus”. Australian Government Department of Health. Retrieved ۲۰۲۰-۰۱-۲۳.
- ↑ “Wuhan Coronavirus Death Rate – Worldometer”. www.worldometers.info. Archived from the original on 31 January 2020. Retrieved ۲۰۲۰-۰۲-۰۲.
- ↑ «Novel Coronavirus 2019 Situation Summary, Wuhan, China | CDC». www.cdc.gov (به انگلیسی). ۲۰۲۰-۰۱-۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۲۴.
- ↑ www.alef.ir https://www.alef.ir/news/3981129012.html. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۱۹.
- ↑ «۲ مورد مشکوک ابتلا به کرونا در قم شناسایی شد». تین نیوز. دریافت‌شده در۲۰۲۰-۰۲-۱۹.
- ↑ www.iribnews.ir http://www.iribnews.ir/fa/news/2650528/نتیجه-مثبت-آزمایش-اولیه-دو-مورد-مشکوک-به-کرونا-در-قم. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۱۹.
- ↑ «مبتلایان به کرونا در قم جان باختند». ایمنا. ۲۰۲۰-۰۲-۱۹. دریافت‌شده در۲۰۲۰-۰۲-۱۹.
- ↑ «تایید فوت ۲ بیمار مبتلا به ویروس کرونا در قم/تمهیدات لازم برای پیشگیری از شیوع ویروس در استان‌تهران/احتمال قرنطینه‌شدن شهر قم وجود ندارد/ کمبود لباس و تجهیزات نداریم». خبرگزاری ایلنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۱۹.
- ↑ www.asriran.comhttps://www.asriran.com/fa/news/714832/%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%88-%DA%AF%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D8%AF. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۱.
- ↑ hermesauto (2020-02-24). “Coronavirus: Iraq, Oman confirm first cases, halt flights to Iran”. The Straits Times. Retrieved ۲۰۲۰-۰۲-۲۵.
- ↑ «وزارت صحت عامه: یک مورد مثبت به کرونا ویروس در افغانستان به ثبت رسید». دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۴.
- ↑ «عراق: یک طلبه ایرانی ساکن نجف به ویروس کرونا مبتلاست». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۴.
- ↑ «ثبت نخستین موارد ابتلا به کرونا در بحرین و کویت». ana.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۴.
- ↑ Canada، P. M. N. (۲۰۲۰-۰۲-۲۱). «Woman returning from Iran is B.C. ‘s sixth case of new coronavirus | National Post» (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۱.
- ↑ «کرونا با مسافری از ایران به لبنان رسید». BBC News فارسی. ۲۰۲۰-۰۲-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۱.
- ↑ www.asriran.com https://www.asriran.com/fa/news/714999/شناسایی-۲-ایرانی-مبتلا-به-کرونا-در-امارات. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۲.
- ↑ «ناقلین چینی، منشاء کرونای جدید در ایران / توزیع رایگان ماسک در قم از امشب».ایسنا. ۲۰۲۰-۰۲-۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۳.
- ↑ «WHO | Update 49 – SARS case fatality ratio, incubation period». WHO. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۲.
- ↑ «WHO | Summary of probable SARS cases with onset of illness from 1 November 2002 to 31 July 2003». WHO. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۲.
- ↑ “Distribution of confirmed cases of MERS-CoV by place of infection and month of onset, from March 2012 to 2 December 2019”. European Centre for Disease Prevention and Control. ۲۰۱۹-۱۲-۰۶. Retrieved ۲۰۲۰-۰۲-۲۲.
- ↑ «WHO | Middle East respiratory syndrome coronavirus (MERS-CoV) – United Arab Emirates». WHO. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۲.
- ↑ Read, Jonathan M.; Bridgen, Jessica RE; Cummings, Derek AT; Ho, Antonia; Jewell, Chris P. (2020-01-28). “Novel coronavirus 2019-nCoV: early estimation of epidemiological parameters and epidemic predictions”. medRxiv: ۲۰۲۰.۰۱.۲۳.۲۰۰۱۸۵۴۹. doi:۱۰.۱۱۰۱/۲۰۲۰.۰۱.۲۳.۲۰۰۱۸۵۴۹.
- ↑ Belluz, Julia (2020-02-18). “These 2 questions will determine if the coronavirus becomes a deadly pandemic”. Vox. Retrieved ۲۰۲۰-۰۲-۲۲.
- ↑ «La grippe H1N1». pneumocourlancy.fr. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۲.
- ↑ «First Global Estimates of 2009 H1N1 Pandemic Mortality Released by CDC-Led Collaboration | CDC». www.cdc.gov (به انگلیسی). ۲۰۱۹-۱۱-۲۰. دریافت‌شده در۲۰۲۰-۰۲-۲۲.
- ↑ ۱۴۹۸ (۲۰۲۰-۰۱-۳۰). ««خفاش» منشأ ویروس کرونا اعلام شد». ایرنا. دریافت‌شده در۲۰۲۰-۰۱-۳۱.
- ↑ مانیتورینگ، بخش (۲۰۲۰-۰۱-۲۹). «منشا ویروس کرونا چیست؟ سوپ خفاش یا سلاح بیولوژیک». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۲.
- ↑ «نسل تازه ویروس کرونا چیست و چقدر خطرناک است؟». BBC News فارسی. ۲۰۲۰-۰۲-۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۲.
- ↑ «مرکز تحقیقات ویروس شناسی – ویروس کرونا». vrc.sbmu.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۲.
- ↑ “Coronavirus”. Wikipedia. ۲۰۲۰-۰۲-۲۱.
- ویکی پدیا
