ماه رمضان نهمین ماه از ماههای قمری است. در شریعت اسلام، روزه در این ماه بر کسانی که توانایی بر آن دارند واجب است و این ماه در بین ماه های قمری از فضیلت خاص برخوردار است.
واژه شناسی
واژه رمضان از ریشه «رمض» و به معنای شدت تابش آفتاب بر خاک است. گفته می شود علت این تسمیه آنست که عرب ماه‌ها را با زمانى که در آن واقع شوند نامگذارى کرده اند و در زمان نامگذاری رمضان گرما شدت داشته است. جمع رمضان به صورت رمضانات است.[۱] در برخی روایات رمضان یکی از اسمهای خداوند دانسته شده است.[۲]
فضیلت ماه رمضان
در بین ماههای قمری ماه رمضان برای مسلمانان از اهمیت بیشتری بر خوردار است. ماه رمضان در روایات اسلامی برترین ماه[۳] و ماه خدا[۴] و ماه میهمانی خدا[۵] دانسته شده است. شب قدر که برترین شب سال است در این ماه قرار دارد[۶] و قرآن کریم در این ماه به صورت دفعی بر رسول خدا صلی الله علیه و آله نازل شده است.[۷] همچنین در این ماه روزه بر مسلمانان واجب شده است.[۸]
برکات ماه رمضان
ماه رمضان ماه رحمت، مغفرت و اجابت دعا است. روزهای این ماه بهترین روزها و شبهایش بهترین شبها و ساعات آن بهترین ساعات است. نفسهای مؤمنان روزه دار در این ماه تسبیح خدا و خواب ایشان عبادت و عملشان مورد قبول خداوند است[۹] و پاداش آن در این ماه بسیار بیشتر از ماههای دیگر است.[۱۰]
اعمال ماه رمضان
روزه در این ماه بر کسانی که توانایی بر آن دارند واجب است.[۱۱] در این ماه سفارش بسیاری به اجتناب از گناهان و محرمات الهی[۱۲] و انجام کارهای نیک[۱۳] شده است. اعمالی که در این ماه اهمیت بیشتری دارند عبارتند از تلاوت قرآن،[۱۴] انفاق،[۱۵] اعتکاف،[۱۶] افطاری دادن به روزه داران،[۱۷] نماز،[۱۸] توبه، استغفار و دعا.[۱۹]
حوادث و رویدادهای مهم ماه رمضان
برخی از حوادث و رویدادهای مهم این ماه عبارتند از:
پانویس
- قاموس قرآن ج۴,ص۱۲۳
- الکافی، ج۷، ص: ۳۹۰
- بحار الانوار,ج۹۳,ص۳۴۹
- الکافی، ج۷، ص: ۳۷۹
- امالی شیخ صدوق،ص۹۳
- سوره قدر آیات: ۱ تا ۴
- سوره بقره آیه : ۱۸۵
- سوره بقره آیه ۱۸۳
- امالی شیخ صدوق ص۹۳
- الکافی، ج۷، ص: ۳۸۱
- امام سجّاد علیه السلام :خداوند ، پنج چیز را واجب کرده است و جز نیکو و زیبا ، واجب نکرده است : نماز، زکات، حج، روزه و ولایت ما اهل بیت.(بحار الأنوار، ج۲۳، ص: ۱۰۵ )
- امام على علیه السلام: گفتم : اى پیامبر خدا! برترینِ کارها در این ماه چیست؟ فرمود: «اى ابو الحسن! برترینِ کارها در این ماه ، پرهیز از حرام هاى خداست».(امالی شیخ صدوق ص۹۵)
- پرش به بالا↑ پیامبر خدا صلى الله علیه و آله:کسى که در ماه رمضان ، یکى از کارهاى نیک را انجام دهد ، همچون کسى است که هفتاد واجب از واجبات خدا را انجام داده است و هر کس در این ماه ، واجبى از واجبات خدا را انجام دهد، همچون کسى است که هفتاد واجب از واجبات خداى متعال را در ماه هاى دیگر انجام داده است.(امالی شیخ صدوق ص۴۱)
- رسول خدا می فرمایند: پاداش خواندن یک آیه از قرآن در این ماه به اندازه ختم قرآن در ماههای دیگر است.(امالی شیخ صدوق ص۹۵)
- امام صادق علیه السلام: هر کس در ماه رمضان صدقه اى بدهد، خداوند هفتاد نوع بلا را از او بر مى گرداند. (ثواب الأعمال و عقاب الأعمال،شیخ صدوق,ص:۱۴۲)
- .پیامبر خدا صلى الله علیه و آله:اعتکاف ده روز ماه رمضان، برابر دو حج و دو عمره است.(من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص: ۱۸۸)
- امام کاظم علیه السلام می فرمایند: افطاری دادن به برادر روزه دارت از روزه گرفتن برای تو بهتر است. (الکافی، ج۷، ص: ۳۸۷)
- امام صادق علیه السلام می فرمایند: چون ماه رمضان مى آمد ، پیامبر خدا بر نمازش مى افزود. من نیز مى افزایم؛ پس شما هم بیفزایید(تهذیب الأحکام، ج۳، ص: ۶۰)
- امام على علیه السلام:در ماه رمضان ، زیاد استغفار و دعا کنید ؛ امّا دعا ، که به سبب آن ، بلا از شما دور مى شود ، و امّا استغفار ، که گناهانتان را محو مى کند.(الکافی، ج۷، ص: ۴۴۰)
- بر گرفته از کتاب رمضان در تاریخ, لطف الله صافی, از متن دیجیتال کتابخانه دیجیتال موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل
- بیت
- ویکی شیعه
