آرتروز لگن نوعی بیماری تخریبی و پیشرونده مفصلی است که با درد ، التهاب و محدود شدن دامنه حرکتی مفصل لگن مشخص می شود.
فعالیت های روزمره مفاصل تحتانی و ناحیه لگن احتمال آسیب پذیری و بروز بیماری هایی مانند آرتروز لگن را افزایش می دهد.
آرتروز عارضه ای وابسته به سن است که ریسک ابتلا به ان با افزایش سن و ورود به سنین میانسالی و سالمندی افزایش می یابد.
در این عارضه تخریبی غضروف مفصل لگن به تدریج و با گذشت زمان دچار تخریب و فرسودگی می شود و این امر منجر به از بین رفتن سد حفاظتی استخوان ها در محل مفصل و ساییدگی و آسیب استخوان ها در سر مفاصل می شود.
ساییدگی استخوان ها بر روی هم سبب ایجاد درد شدید حین حرکت شده که این امر منجر به محدود شدن دامنه حرکات مفصل و بروز اختلال در عملکرد طبیعی آن می شود.
سایش استخوان ها که در نتیجه آرتروز ایجاد شده به مرور سبب ایجاد خارهای استخوانی در محل مفصل شده که خود عاملی برای تشدید علائم و عوارض آرتروز لگن است.
معاینه فیزیکی توسط پزشک و استفاده از روش های تشخیصی دیگر همچون تصویر برداری با اشعه ایکس می تواند به تشخیص دقیق آرتروز لگن ، شدت آن و اتخاذ مناسب ترین شیوه درمانی به پزشک متخصص کمک کند.
علائم آرتروز لگن
– درد مزمن و گاهی شدید لگن و ران
– تشدید درد با حرکت و راه رفتن
– انتشار درد به اندام های تحتانی
– تورم و التهاب مفصل لگن
– بدشکلی و دفورمیتی مفصل لگن
– اختلال در راه رفتن و لنگیدن
– کاهش توانایی در حفظ تعادل
– تشدید درد پس از استراحت طولانی مدت
– قفل شدن مفصل
– شنیده شدن صدای سایش هنگام حرکت
– اختلال در عملکرد طبیعی مفصل لگن
– تشدید درد هنگام تغییر حالت از نشسته به ایستاده و بلعکس
عوامل خطر ابتلا به آرتروز لگن
– افزایش سن
– سابقه آسیب دیدگی مفصل لگن
– ناهنجاری های مادرزادی مفصل لگن
– جراحی لگن در گذشته
– وارد شدن فشار بیش از حد به مفصل لگن
درمان آرتروز لگن
آرتروز عارضه ای تخریبی و مزمن است که درمان قطعی ندارد ولی می توان با روش هایی از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد و به کاهش و تسکین علائم بیمار کمک کرد.
استراحت دادن به مفصل مبتلا و کاهش فشار وارده به آن با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی می تواند به تسکین علائم کمک کند.
فعالیت هایی مانند بالا و پایین رفتن از پله که فشار زیادی به مفصل زانو وارد می کنند باید به حداقل برسند.
راه رفتن در آب گرم به کاهش درد مفصل لگن کمک می کند.
استفاده از وسایل کمکی مانند عصا و واکر هنگام راه رفتن فشار وارده به مفصل را کاهش داده و از این طریق به کاهش درد و بهبود شرایط حرکتی بیمار کمک می کند.
در صورتی که اضافه وزن وجود دارد با کاهش وزن می توان تا حد زیادی از فشار وارد شده به مفصل لگن کاست که این امر به کاهش درد و افزایش دامنه حرکتی مفصل کمک می کند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی و تمرینات ورزشی که توسط فیزیوتراپیست تجویز می شود سبب کاهش درد، بهبود انعطاف پذیری و کاهش خشکی و سفتی مفصل لگن شده و محدودیت های حرکتی را کاهش می دهد.
متخصص فیزیوتراپی از روش های درمانی مناسب لگن و نیز ورزشهای مورد نیاز برای بهبود شرایط بیمار استفاده می کند.
برای تسکین درد می توان از داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی مانند آسپرین و ایبوپروفن استفاده کرد.
در صورتی که روش های غیرجراحی نتوانند کمکی به کاهش درد و دیگر عوارض آرتروز لگن بکنند عمل جراحی به عنوان آخرین گزینه اننجام می گیرد.
جراحی تعویض مفصل لگن یکی از جراحی های موفق در زمینه درمان آرتروز لگن است که کمک زیادی به کاهش مشکلات بیماران مبتلا می کند.
پس از جراحی نیز برنامه توانبخشی با فیزیوتراپی برای تسریع بهبودی و کاهش عوارض ناشی از جراحی مانند خشکی مفصل ضروری است.
نویسنده : مرتضی شریفی – فیزیوتراپیست
https://rpsi.aqr.ir
