موسسه علمی فرهنگی نقطه اسرار پردیس

ابوعبدالله جعفر بن محمد صادق (به عربی: ابو عبدالله جعفر بن محمدٍ الصّادق) (۱۷ ربیع‌الاول ۸۳–۲۵ شوال ۱۴۸) معروف به امام صادق یا امام جعفر صادق[نکته ۱] مشهور به رئیس مذهب جعفری و همینطور رئیس مذهب شیعه [۱] و امام ششم شیعیان دوازده امامی و امام پنجم شیعیان اسماعیلی بعد از پدرش محمد باقر و قبل از پسرش موسی کاظم می‌باشد. او از جانب پدر از نسل علی بن ابیطالب و از جانب مادرش ام‌فروه از نسل ابوبکر می‌باشد. جعفر صادق در ۱۷ ربیع‌الاول ۸۳ هجری قمری (۷۰۲-۷۰۳ میلادی[۲]) در مدینه به دنیا آمد و در ۲۵ شوال ۱۴۸ هجری قمری در سن ۶۵ سالگی در مدینه توسط منصور دوانیقی، خلیفه عباسی مسموم شد.[۳] او بیشترین سال عمر را در میان یازده امام اول شیعیان داشته‌است. محل دفن وی کنار قبر پدرش در قبرستان بقیع شهر مدینه‌است.[۴][۵]

او در سن ۳۱ سالگی پس از مرگ پدرش به امامت رسید. امامت او هم‌زمان با سال‌های پایانی حکومت بنی امیه و سال‌های آغازین حکومت بنی عباس بود. به علت ضعف و عدم استقرار نظام سیاسی، وی فرصت بسیار مناسبی برای فعالیت فرهنگی و مذهبی به دست آورد. از سوی دیگر نیز عصر وی زمان جنبش فرهنگی و فکری و برخورد فرق و مذاهب گوناگون در جهان اسلام بود. زمینه فعالیت به گونه‌ای برای وی فراهم بود، که بیشترین احادیث شیعه در تمام زمینه‌ها از جعفر صادق نقل گردیده و مذهب تشیع به نام مذهب جعفری خوانده می‌شود.[۶][۷] فقه شیعه نیز عمدتاً بر روایات به‌جای مانده از او مبتنی‌ست، به همین جهت مکتب فقهی شیعیان دوازده امامی را مذهب جعفری نیز می‌نامند.[۸][۹][۱۰]

مسئله جانشینی بعد از جعفر صادق زمینه گسست بین شیعیان را فراهم کرد. کسانی که معتقد بودند پسر ارشد صادق، اسماعیل که قبل از پدرش مرد، امام ششم می‌باشد به نام اسماعیلی معروف شدند. گروه دیگری که سومین پسر صادق، موسی کاظم را امام بعدی می‌دانند به نام شیعه جعفری یا شیعه دوازده امامی معروف شدند. این گروه اکثریت شیعه را تشکیل می‌دهند.[۱۱][۱۲]
منبع:
ویکی پدیا
«عدلی به وسعت صدق صادق». روزنامه ایران، ش. ۶۸۲۰ (۱۶ تیر ۱۳۹۷): ۱۵.
تصویر امامان شیعه در دائرهالمعارف اسلام (ترجمه و نقد)، ۲۸۷
عقیقی بخشایشی، دورنمایی از زندگانی امام جعفر صادق علیه‌السلام، ص ۳۰۹.
شیخ عباس قمی، کلیات مفاتیح الجنان
Gleaves, Robert. “JAʿFAR AL-ṢĀDEQ i. Life”. Incyclopedia Iranica. Retrieved 2015. Check date values in: |access-date= (help)
Tabatabai, Sayyid Muhammad Husayn (1997). Shi’ite Islam. Translated by Seyyed Hossein Nasr. SUNY press. pp. 68–۶۹,۱۷۹–۱۸۱. ISBN 0-87395-272-3.
[/page.php?pid=۱۲۷۴۹ «امام صادق علیه السلام»] ‎(فارسی)‎. دائرهالمعارف طهور.
حسن‌زاده آملی. فضایل و سیره چهارده معصوم (ع). ۳۵۴.
Haywood, John A. “Jaʿfar ibn Muḥammad”. Encyclopedia Britannica. Retrieved 2015. Check date values in: |access-date= (help)
Tabåatabåa’åi, Muhammad Husayn (1981). A Shi’ite Anthology. Selected and with a Foreword by Muhammad Husayn Tabataba’i; Translated with Explanatory Notes by William Chittick; Under the Direction of and with an Introduction by Hossein Nasr. State University of New York Press. pp. 9–۱۱, ۴۲–۴۳. ISBN 978-0-585-07818-2.
Campo, Juan E. (2009). Encyclopedia of Islam (Encyclopedia of World Religions). USA: Facts on File. pp. 386, 652, 677. ISBN 978-0-8160-5454-1.

Armstrong, Karen (2002). Islam, A Short History. Modern Library; Rev Upd Su edition. pp. 56–۵۷,۶۶. ISBN 978-0-8129-6618-3.